Thực đơn
Biểu_tình_Myanmar_2021
Ngày 4 tháng 2, các nhà khai thác viễn thông và nhà cung cấp internet trên khắp Myanmar được lệnh chặn Facebook cho đến 7 tháng 2 để đảm bảo "sự ổn định của đất nước".[73] Công ty quốc doanh Bưu điện và Viễn thông Myanmar, một cũng chặn cả Facebook Messenger, Instagram và WhatsApp, trong khi công ty viễn thông Telenor Myanmar chỉ chặn Facebook.[73][74] Facebook được sử dụng để tổ chức các cuộc đình công lao động trong chiến dịch bất tuân dân sự cùng với phong trào tẩy chay đang dần phát triển.[73] Một nửa dân số Myanmar sử dụng Facebook. Sau khi Facebook bị chặn, người dân bắt đầu đổ xô sang dùng Twitter.[75] Ngày hôm sau, chính phủ cấm truy cập cả Instagram và Twitter.[76][77] Sáng ngày 6 tháng 2, chính quyền quân sự bắt đầu ngừng cung cấp internet trên toàn quốc.[78] Cùng ngày, Facebook kêu gọi nhà chức trách bỏ chặn các dịch vụ truyền thông xã hội.[79] Ngày 7 tháng 2, khả năng truy cập Internet được khôi phục lại một phần nhưng mạng xã hội vẫn bị chặn.[80] Ngày 14 tháng 2, Telenor thông báo sắp tới sẽ không thể tiết lộ công khai các chỉ thị nhận được từ chính quyền quân đội về việc gián đoạn internet.[81]
Ngày 9 tháng 2, dự thảo luật an ninh mạng gồm 36 trang được gửi đi nội bộ để lấy ý kiến phản hồi trong ngành viễn thông.[82] Dự thảo luật sẽ buộc các nhà cung cấp internet chịu trách nhiệm ngăn chặn hoặc xóa những nội dung "gây ra thù hận, phá hủy đoàn kết và yên bình."[82] Một liên minh gồm 150 tổ chức dịch vụ dân sự đã công khai tố cáo rằng dự luật này vi phạm các quyền cơ bản về tự do ngôn luận, bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư, cũng như các chuẩn mực dân chủ khác trong không gian kỹ thuật số, đồng thời còn cho phép các cơ quan nhà nước có quyền cấm những nội dung bất lợi, hạn chế các nhà cung cấp dịch vụ Internet và chặn dữ liệu.[82]
Ngày 11 tháng 2, hàng trăm người biểu tình tập trung tại Đại sứ quán Trung Quốc ở Yangon dựa theo những tin đồn trên mạng rằng Trung Quốc đã đưa thiết bị viễn thông và các chuyên gia công nghệ thông tin đến Myanmar trên những chuyến bay gần đây.[83] Đại sứ quán Trung Quốc nỗ lực bác bỏ những tin đồn trên Facebook bằng cách phát ra một bản tuyên bố từ Phòng Thương mại Doanh nghiệp Trung Quốc tại Myanmar khẳng định rằng các chuyến bay chở hàng gần đây chỉ vận chuyển những mặt hàng như thủy sản.[83][84]
Sau cuộc đảo chính vào ngày 1 tháng 2, chính quyền quân đội đã chặn các kênh tin tức phổ biến, bao gồm các kênh có thể thu sóng tự do trong không trung như Đài Tiếng nói Dân chủ Myanmar và Mizzima TV cùng các kênh tin tức nước ngoài như CNN, NHK và BBC.[40][85] Ngày 7 tháng 2, chính quyền cũng chặn truy cập vào New York Times, Wall Street Journal, The Economist cùng với hai dịch vụ điện tử khác là Associated Press và Reuters.[85] Một đại diện của Hội đồng Báo chí Myanmar đã bày tỏ quan ngại về tương lai của nền tự do báo chí ở nước này, cũng như quyền tiếp cận thông tin của công chúng và tương lai của các cơ quan thông tấn non trẻ của Myanmar.[40]
Các cơ quan hành pháp đã có phản ứng nhanh chóng trong việc dập tắt những phản đối xoay quanh cuộc đảo chính. Tính đến ngày 7 tháng 2 đã có 152 người bị giam giữ liên quan đến cuộc đảo chính.[86]
Chính quyền quân đội tiến hành tố tụng hình sự đối với những người bị giam giữ. Ngày 3 tháng 2, Thawbita, một nhà sư Phật giáo bị kết án 2 năm tù giam theo Luật Viễn thông vì tội phỉ báng quân đội.[87] Ngày 4 tháng 2, ba sinh viên đại học bị buộc tội vì biểu tình ở Mandalay.[86] Ngày 5 tháng 2, chủ tịch Đảng Dân chủ Dân tộc Thống nhất bị bắt, bị buộc tội và bị kết án hai năm tù theo Bộ luật Hình sự vì đã tổ chức biểu tình ở Hpa-an, Kayin.[86] Bà Cho Yu Mon cũng bị bắt và bị buộc tội theo Bộ luật Hình sự vì đã tham gia vào chiến dịch "ruy băng đỏ" tại ngôi trường mà bà làm hiệu trưởng ở Hpa-an.[88] Lãnh đạo Liên minh Quốc gia vì Dân chủ Win Htein bị buộc tội xúi giục nổi loạn.[88]
Ngày 6 tháng 2, Sean Turnell bị bắt giữ. Ông là một công dân người Úc, cố vấn chính sách kinh tế cho chính phủ dân sự Liên minh Quốc gia vì Dân chủ đồng thời là giáo sư Đại học Macquarie. Việc này khiến ông trở thành công dân nước ngoài đầu tiên bị bắt vì có liên quan đến cuộc đảo chính.[89]
Ngày 8 tháng 2, nhà chức trách tái bắt giữ Nang Khin Htwe Myint, thủ hiến bang Kayin, và Myint Naing, thủ hiến vùng Sagaing.[90] Nang Khin Htwe Myint là người đăng bình luận trực tuyến kêu gọi binh lính và người dân đoàn kết lại, chỉ ra rằng quân đội được chu cấp bởi thuế và ngân sách nhà nước. Myint Naing là người đăng bài phát biểu kêu gọi quần chúng tiếp tục biểu tình.[90]
Ngày 9 tháng 2, ít nhất 100 người biểu tình đã bị bắt ở Mandalay, trong đó có phó thị trưởng Ye Lwin.[91]
Sau cuộc đảo chính, quân đội đã đàm phán với các đảng chính trị cạnh tranh. Ngày 2 tháng 2, Ủy ban Lãnh đạo Nhà nước được thành lập với tư cách là cơ quan quản lý lâm thời của Myanmar. Thành viên của Ủy ban gồm một số chính trị gia dân sự, bao gồm Mahn Nyein Maung, cựu thành viên của đảng Liên minh Quốc gia Karen; Thein Nyunt và Khin Maung Swe, đồng sáng lập Lực lượng Dân chủ Quốc gia, một nhóm phân lập từ Liên minh Quốc gia vì Dân chủ.[92] Ngày 3 tháng 2, năm thành viên dân sự bổ sung đã được kết nạp vào Ủy ban, bao gồm Aye Nu Sein, phó chủ tịch Đảng Quốc gia Arakan.[93] Ngày 6 tháng 2, Đảng Thống nhất Mon thông báo chấp nhận lời đề nghị gia nhập Ủy ban của quân đội.[94]
Động thái ngắt internet của chính quyền đã thúc đẩy sự lan truyền thông tin sai lệch, trong đó bao gồm những tin đồn thất thiệt về việc bà Suu Kyi được thả, cái chết của các lãnh đạo cấp cao thuộc Liên minh Quốc gia vì Dân chủ và việc Min Aung Hlaing bị lật đổ.[95][96] Tin đồn xung quanh việc Suu Kyi được trả tự do xuát phát từ kênh Myawaddy TV của quân đội. Tin đồn này khiến người dân đổ ra đường ăn mừng và bắn pháo hoa.[97]
Ngày 8 tháng 2, chính quyền bắt đầu áp đặt thiết quân luật ở một vài địa phương cho đến khi có thông báo mới.[98] Thiết quân luật thiết lập lệnh giới nghiêm hàng đêm từ 8 giờ tối đến 4 giờ sáng, cấm tụ tập hơn 5 người,[99] cấm diễn thuyết trước công chúng, cấm tụ tập và biểu tình.[98] Các địa phương bị áp đặt thiết quân luật lúc đầu gồm 7 thị trấn ở Mandalay và một thị trấn ở Vùng Ayeyarwady.[98] Sau đó, việc này được áp đặt thêm cho ở những nơi đã nổi dậy những cuộc biểu tình đáng thu hút nhiều chú ý.[99] Tính đến 9 tháng 2, chính quyền đã áp đặt thiết quân luật lên 90 thị trấn ở 30 thành phố, bao gồm tất cả các thị trấn thuộc Yangon.[100]
Ngày 14 tháng 2, chính quyền quân đội đã đình chỉ điều khoản luật bảo vệ quyền riêng tư và an ninh của công dân được quy định trong hiến pháp Myanmar cho đến khi tình trạng khẩn cấp được dỡ bỏ.[101][102] Luật mới được thông qua cho phép Tổng tư lệnh quân đội có thể tạm thời hạn chế hoặc đình chỉ các quyền cơ bản của công dân, bao gồm việc bắt giữ và khám xét mà không cần có lệnh của tòa án, đồng thời có thể bắt giam mà không cần phê chuẩn của tòa án.[101] Uỷ ban Lãnh đạo Nhà nước cũng ban hành Luật 3/2021, trong đó yêu cầu tất cả cư dân phải khai báo tạm trú cho chính quyền nếu có khách ở qua đêm.[101]
Trước khi cuộc đảo chính xảy ra, người biểu tình ủng hộ quân đội đã bắt đầu tụ tập để huỷ bỏ tính hợp pháp của kết quả cuộc bầu cử năm 2020.[103] Một nhà hoạt động thuộc Mạng lưới Hòa bình Phụ nữ ghi nhận khả năng người biểu tình ủng hộ quân đội sẽ dùng bạo lực tấn công người biểu tình ủng hộ dân chủ.[104] Ngày 30 tháng 12, khoảng 400 người biểu tình ủng hộ quân đội và nhà chủ nghĩa dân tộc đã biểu tình trước Tòa thị chính Yangon, vi phạm các nguyên tắc phòng chống COVID-19.[105] Ngày 14 tháng 1, khoảng 1.000 người biểu tình vẫy cờ có huy hiệu quân đội tụ tập tại Pyawbwe, Mandalay để phản đối kết quả bầu cử.[106]
Ngày 28 tháng 1, người biểu tình ủng hộ quân đội kích động bạo lực, ném gạch vào một xe cảnh sát tại Yangon.[103] Không có người biểu tình nào trong số này bị bắt. Khoảng 10 chiếc xe đã chở những người này đến biểu tình và sau đó đưa họ rời đi.[103] Đêm 30 tháng 1, khoảng 500 người biểu tình ủng hộ quân đội đã kích động bạo loạn gần chùa Shwedagon ở Yangon.[107] Ngày 2 tháng 2, một ngày sau cuộc đảo chính, người biểu tình ủng hộ quân đội và người theo chủ nghĩa dân tộc tập hợp ở Yangon.[108]
Ngày 8 tháng 2, cảnh sát bắt đầu bắn đạn cao su, dùng vòi rồng, xịt hơi cay và có khả năng là đã sử dụng đạn thật để giải tán người biểu tình khỏi đám đông.[109] Lãnh đạo quân đội Min Aung Hlaing ra lệnh trấn áp và triệt tiêu các cuộc tuần hành biểu tình khi người biểu tình toàn quốc tiến hành đình công. Ngày 9 tháng 2, hai người biểu tình ở Naypyidaw được đưa vào bệnh viện địa phương trong tình trạng nguy kịch vì vết thương do đạn bắn.[110] Mya Thwe Thwe Khaing, một phụ nữ 19 tuổi[111] được tuyên bố là đã chết não[112] và sống thực vật sau khi bị cảnh sát bắn vào đầu bằng đạn thật.[113][114][115] Những báo cáo về việc người biểu tình bị thương đã khiến Ola Almgren, Điều phối viên Thường trú và Điều phối viên Nhân đạo tại của Liên Hợp Quốc tại Myanmar ra công bố lên án việc sử dụng vũ lực tàn bạo của chính quyền.[116]
Ngày 20 tháng 2, trong một cuộc đàn áp bạo lực, cảnh sát và quân đội khiến 2 người biểu tình bị thiệt mạng và ít nhất 20 người bị thương tại Mandalay. Ngoài ra, cảnh sát và quân đội còn ném đá, xịt vòi rồng, bắt giữ và đánh đập người dân.[47][117][118] Bất chấp mọi phản ứng quốc tế về sự cố này, quân đội cảnh báo người biểu tình rằng họ vẫn sẵn sàng tiếp tục sử dụng vũ lực như vậy, đồng thời cho rằng những người biểu tình đã kích động giải pháp đối đầu. Bất chấp những đe doạ từ quân đội, ngày 22 tháng 2, người dân vẫn tiếp tục tụ tập biểu tình, một vài người biểu tình cho biết rằng những vụ sát hại gần đây đã khiến họ càng quyết tâm tiếp tục biểu tình.[119]
Ngày 25 tháng 2, nhiều báo cáo đề cập rằng cảnh sát đã bắn súng và sử dụng lựu đạn gây choáng tấn công một nhóm dân cư tại thị trấn Tamwe khi họ đang biểu tình phản đối việc quân đội bổ nhiệm người thay thế một lãnh đạo phường.[120][121]
Sự can thiệp của chính quyền căng thẳng dần lên vào đầu tháng 3, cùng với các báo cáo cho biết ít nhất 18 người thiệt mạng vào ngày 28 tháng 2 dựa trên tin tức từ các tổ chức nhân quyền,[122] và thêm 38 người thiệt mạng vào ngày 3 tháng 3.[123]
Một sự cố về việc sử dụng bạo lực tấn công nhân viên cứu hộ đã được CCTV ghi hình lại và chia sẻ trên mạng xã hội, trong đó, một xe cứu thương tại thị trấn Bắc Okkalapa, Yangon đã buộc phải dừng lại khi bị cảnh sát vũ trang chĩa súng trực tiếp. Ba nhân viên cứu thương tình nguyện đã bị buộc bước ra ngoài và bị 6 cảnh sát liên tục đánh vào đầu bằng báng súng, đồng thời liên tục bị đá. Ba nhân viên tình nguyện này ngay sau đó bị bắt giữ và bị đưa đến nhà tù Insein, nơi khét tiếng với những điều kiện phi nhân đạo.[123][124]
Thực đơn
Biểu_tình_Myanmar_2021Liên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Biểu_tình_Myanmar_2021